Liczba ciałek krwi

Ponieważ liczba przeciętna ciałek czerwonych w 1 mm3 wynosi 5.000.000, przeto przyjmując przeciętną ilość krwi u człowieka według Welckera równą 4.400 litrów, musielibyśmy przyjść do przekonania, że ogólna przeciętna liczba wszystkich ciałek stanowi 22.1012. Oczywiście, że cyfry takie przyjąć należy z zastrzeżeniem i ostrożnością wielką; mają one bowiem tylko znaczenie obrazowych przykładów pedagogicznych. Każdy przytem uczący się fizyologii, a zwłaszcza lekarz, uświadomić sobie powinien, że każda cecha życiowa lub proces nie jest schematem, lecz zjawiskiem, posiadającem wybitną indywidualność i zależnem od wielu bardzo warunków. Liczba ciałek krwi, jak to już zaznaczono wyżej, zmienia się nie tylko w zależności od gatunku zwierzęcia, jego wieku, płci, lecz od miejsca, z którego krew czerpiemy, od pory dnia, warunków życia, pokarmu, ciśnienia atmosferycznego i t. d. Badający przeto krew musi zdawać sobie zupełnie sprawę z warunków, w jakich badanie przeprowadza i tylko stosując metody badań krytycznie, może dojść do ścisłych i bardzo ważnych wyników, jak fizyologia i patologia pouczań. Cenne bowiem wskazówki z obliczenia liczby ciałek otrzymuje badacz przede wszystkiem, rzecz oczywista, w stanach wywołanych głębokiemi zmianami w naczyniach krwionośnych, lub też pośrednio wywołujących zaburzenia czynności tych narządów. Przy anemiach liczba ciałek się zmniejsza, w niektórych zaburzeniach krążenia zwiększa (Grawitz, Eiger). Zwiększeniem liczby cialek np. w rozedmie płuc, ustrój młody broni się od zaburzeń w krążeniu i wentylacyi płucnej, u starców zaś powiększeniem powierzchni ciałek (Eiger). [patrz też: nfz łódź sanatoria lista oczekujących , pękanie naczyń krwionośnych , nerwica przełyku ]

Stosunek objętości ciałek do osocza. Z liczby ciałek, znalezionej w I mm ³ nie można wnioskować, czy mamy do czynienia z istotnym powiększeniem się ogólnej liczby ciałek czerwonych, świadczących o wzmożonej ich produkcyi, czy też tylko z powiększeniem względnym, zależnym od zgęszczenia krwi, wywołanego zmniejszeniem ilości osocza. Podobnież zmniejszenie liczby ciałek świadczyć może albo o upośledzonej produkcyi, czyli o istotnem zmniejszeniu się ich liczby, lub też tylko o zwiększonej ilości osocza w jednostce objętości, Należy więc często rozstrzygnąć pytanie, jaki jest stosunek objętości ciałek do objętości osocza: prawidłowy czy zmieniony ?

Biernacki starał się określić wzajemny stosunek objętościowy w ten sposób, że do cylindra z podziałką nalewał określoną ilość krwi, dodając odrobinę szczawianu potasowego, hamującego krzepnienie; ciałka czerwone, jako cięższe, opadały na dno i tworzyły słup, wyraźnie oddzielający się od pozostałych części krwi, z wysokości zaś słupa tego określał objętość. Metoda ta jednakże jako niezbyt dokładna, nie znalazła zastosowania.