Krążenie substancyi w przyrodzie

U zwierząt jest więc Charakterystyczną dla przemiany materyi znaczna przewaga procesów rozpadowych nad procesami syntetycznym. Te różnice zacierają się jednak zupełnie, jeśli porównywamy nie najwyższe grupy roślin i zwierząt między sobą, lecz niższe istoty, n. p. grzyby i pierwotniaki. Zaciera się też zasadnicza różnica między rośliną a zwierzęciem, z chwilą, kiedy badamy tylko losy już utworzonej w nich substancyi żywej; widzimy bowiem, że u obu grup żywe ich ciało jest podkładem, z którego uwalnia się wiele energii, zazwyczaj wskutek utlenienia się jego składników, zawsze zaś w związku z jego rozpadem. Utlenianie się — to procesy oddech ani a, przebiegające u zwierząt szybciej, niż u roślin, lecz w sposób w zasadzie zupełnie podobny.

Krążenie substancyi w przyrodzie. Stwierdziwszy u roślin możność tworzenia swego ciała z tak prostych ciał jak C02 1120 i azotany, zaś u zwierząt konieczność pobierania pokarmów oraz węgla w postaci ciał o bardzo zawiłej strukturze, od razu widzimy, że właściwymi wytwórcami życia na ziemi są rośliny. Z nich czerpią pokarm zwierzęta, albo wprost, jako roślinożerne, albo też pośrednio, jako mięsożerne, żywiące się ciałem roślinożerców. Rośliny stanowią więc, żer i są właściwem źródłem energii wydawanej przez cały świat istot żywych. Ponieważ zaś nie mogłyby utworzyć swego ciała z ciał prostych, bez pomocy energii świetlnej, słonecznej, która pomaga im do rozdarcia drobin C02, a potem do wprowadzenia uwolnionego węgla w zawiłe polączenia, więc właściwie należy uważać słońce za główny warunek istnienia życia na ziemi. Z powyższych uwag widać, jak Ścisły jest związek między Światem roślin i światem zwierzęcym, jak te dwa wielkie państwa uzupełniać się i w jaką wchodzą zależność, a widać też, że do utrzymania ich życia trzeba współdziałania całej przyrody. Jeszcze zaś jaśniej występuje ten związek, jeśli się zwróci uwagę na losy najważniejszych pierwiastków wchodzących w skład istot żywych, to jest węgla i azotu. Węgiel znajduje się w przyrodzie w wielkiej ilości; jako pierwiastek występuje w postaci pokładów węgla kamiennego, grafitu lub diamentów—lecz ta jego postać nie da się wprost zużyć przez żywe istoty. Nie dadzą się też wprost zużyć liczne węglany, występujące w skalach; jedynem i najważniejszem źródłem, z którego mogą C najprostszej formie czerpać rośliny, to C02, znajdujący się wszędzie w atmosferze w ilości około 0,030/0. Z niego, za pośrednictwem światła i chlorofilu czerpią rośliny C, i wprowadzają,c go w połączenie z H i O, tworzą skrobię lub cukier, będące pierwszymi materyałami do utworzenia białek. Jako cukier, skrobia lub białka, węgiel przechodzi do zwierząt; tu służy do zbudowania ich ciała, do zaopatrzenia powstających białek zwierzęcych  najważniejszy składnik. Zwierzęta oddychają szybko i silnie; produkują się przytem ogromne ilości ten zaś idzie wprost do atmosfery, z której otwarta już droga do świata roślinnego. [hasła pokrewne: oesophagitis , mucyny , funkcja poznawcza  ]