U zwierząt jest więc Charakterystyczną dla przemiany materyi znaczna przewaga procesów rozpadowych nad procesami syntetycznym. Te różnice zacierają się jednak zupełnie, jeśli porównywamy nie najwyższe grupy roślin i zwierząt między sobą, lecz niższe istoty, n. p. grzyby i pierwotniaki. Zaciera się też zasadnicza różnica między rośliną a zwierzęciem, z chwilą, kiedy badamy tylko losy już utworzonej w nich substancyi żywej; widzimy bowiem, że u obu grup żywe ich ciało jest podkładem, z którego uwalnia się wiele energii, zazwyczaj wskutek utlenienia się jego składników, zawsze zaś w związku z jego rozpadem.

Jeśli przypatrzeć się z bliska objawom życia jakiegokolwiek organizmu to widzieć można, że ten organizm ciągle się zmienia; nie można stwierdzić ani chwili absolutnego spokoju, przeciwnie, ciągle energia się z organizmu wydala, lub też do niego dostaje w postaci zapasów lub pożywienia. Cale życie jest więc ciągłą przemianą materyi i energii, to jest: jest ciągłem pobieraniem materyalu z otoczenia, jego przeróbką tak poprowadzoną, by się z niego wytworzyło własne ciało żywej istoty; potem zaś to młodo utworzone ciało rozpada się, produkując przytem energię oraz resztki pozostałe po rozpadzie. Każda więc żywa istota musi pobierać materyał do życia z otoczenia; stąd łatwo zrozumieć, Że Życie wszystkich istot jest zależne od obecnośei…

Ciał organicznych, wchodzących skład komórki, nie możemy tu bliżej i szczegółowiej omawiać; przypomnimy tylko, że jedne z nich zawierają tylko C, H i O w swym składzie (eukry, glykogen, tłuszcze) inne zaś jeszcze N, a zwykle też S lub P albo oba te pierwiastki (ciała białkowate). Wszystkie organiczne substancyty są łatwo spalane, zawierają niewiele O, a dużo C w swym skladzie; przez oxydacynę stać się mogą doskonałem źródłem energii. Ciała białkowate wśród żywej komórki stanowią ten podkład, do którego przywiązane są główne objawy życia; natomiast cukry; tłuszcze i inne bezazotowe ciała organiczne występują bądź to jako materyaly zapasowe, bądź też jako produkty, tworzące się podczas objawów przemiany materyi w organizmie…

Sole nieorganiczne wśród komórki, są to przede wszystkiem chlorki, węglany i fosforany Na, K, Ca i Mg; rzadziej trafiają się siarczany. Są to przeważnie sole zasadowe lub obojętne; ich obecności nadaje też żywej komórce reakcję alkaliczną. W komórkaeh roślinnych pospolite są sole K, natomiast u zwierząt sole Na. Rośliny czerpią te sole z ziemi, gdzie ich zapas znajduje się w postaci rozkruszonych skał; z ciała roślin biorą je potem zwierzęta. Każde zwierzę potrzebuje, od pierwszych okresów rozwoju do końca życia pewnej ilości określonych soli; bez nich żyć nie może i ginie tak, jakby zginęło bez wszelkiego pokarmu.